لطفا چند لحظه صبر کنید ...

فیزیوتراپی پس از عمل جراحی شانه

شانه، یکی از انعطاف پذیر ترین اندام ها در بدن انسان است و این اجازه را به انسان می دهد تا بازوهای خود را به جهت های گوناگون حرکت دهد. در ناحیه شانه دسته ای از چهارعضله و تاندون های مربوطه ( به نام های سوپرااسپیناتوس Supraspinatus، اینفرااسپیناتوس Infraspinatus، ساب اسکاپولاریس Subscapularis و ترس مینور Teres minor ) به نام روتاتور کاف Rotator cuff یا کلاهک چرخاننده وجود دارند.این عضلات از یک طرف به استخوان کتف ( اسکاپولا) متصل شده و از طرف دیگر به توسط تاندون مشترکشان به کمی پایینتر از سر استخوان بازو و در واقع به بالای این استخوان متصل می شوند.

فیزیوتراپی پس از عمل جراحی شانه

-پس-از-عمل-جراحی-شانه-1200x824.jpg

    شانه، یکی از انعطاف پذیر ترین اندام ها در بدن انسان است و این اجازه را به انسان می دهد تا بازوهای خود را به جهت های گوناگون حرکت دهد.

    در ناحیه شانه دسته ای از چهارعضله و تاندون های مربوطه (به نام های سوپرااسپیناتوس Supraspinatus، اینفرااسپیناتوس Infraspinatus، ساب اسکاپولاریس Subscapularis و ترس مینور Teres minor) به  نام روتاتور کاف Rotator cuff یا کلاهک چرخاننده وجود دارند. این عضلات از یک طرف به استخوان کتف(اسکاپولا) متصل شده و از طرف دیگر به توسط تاندون مشترکشان به کمی پایینتر از سر استخوان بازو و در واقع به بالای این استخوان متصل می شوند.

    این عضلات مانند یک چادر یا یک سرپوش دورتا دور سر استخوان بازو را احاطه می کنند و عمقی ترین عضلات شانه هستند. تاندون‌، عضلات را به استخوان‌ می‌چسباند.در صورت پاره شدن این تاندون‌ها، شانه قدرت خود را از دست می‌دهد و درد شدیدی در ناحیۀ آسیب‌دیده احساس می‌شود.

 

 

 

عواملی که خطر پارگی تاندون‌های شانه را افزایش می‌دهند:

سن: یکی از مهم‌ترین عوامل آسیب رسیدن به شانه بالا رفتن سن است. به‌طور کلی امکان پارگی تاندون‌ شانه در افراد مسن، بیشتر از افراد جوان‌تر است.

فعالیت‌های سنگین:  برخی از ورزش‌ها و فعالیت‌های سنگین مانند وزنه‌برداری از نمونه‌های بارز آسیب به تاندون هستند. بسیاری از مشاغل که به‌طور مداوم با حرکات شانه کار می‌کنند، موجب فرسودگی عضلات و تاندون‌ها خواهند شد.

استفادۀ بیش‌ از حد از شانه:  ورزش‌های سنگین مانند شنا یا تنیس می‌توانند موجب کشیدگی بیشتر تاندون‌ها شوند.

استعمال سیگار : مصرف نیکوتین تأثیرات مخربی بر تغذیه تاندون‌ها دارد.

مصرف برخی داروهای خاص: مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی، موجب ضعف ماهیچه‌ها و تاندو‌ن‌ها می‌شوند.

 

پارگی تاندون شانه

   بسیاری از پارگی‌های جزئی یا عمقی که در تاندون‌ها به‌وجود می‌آیند، به مرور زمان و به‌آرامی اتفاق می‌افتند. این اتفاق به‌صورت طبیعی وبا افزایش سن نیز رخ می‌دهد. اگر به پارگی جزئی آن اهمیت داده نشود، با تکرار همان حرکات آسیب‌زننده، این پارگی بدتر خواهد شد.

 

 

  

 

علائم پارگی روتاتور کاف در ناحیه مفصل شانه

مهمترین علائم این بیماری عبارتند از :

  • محل درد شانه در پارگی روتاتور کاف

    درد شانه: شدت درد شانه با بالا بردن دست بیشتر میشود و بعد از مدتی بیمار به علت درد نمی تواند دست را به بالای سرش ببرد. در این حال انجام بسیاری از فعالیت های روزمره مانند شانه زدن سر مشکل می شود.

  • درد در هنگامی که دست خود را از بالای سر به پایین می آوریم
  • ضعیف و لاغر شدن عضلات اطراف شانه
  • ضعف دست وقتی میخواهیم دست را به بالای سر ببریم
  • صدا دادن شانه وقتی میخواهیم دست را حرکت دهیم

 

 

 

ناتوانی در بالا آوردن دست از علائم پارگی روتاتور کاف

همانطور که گفته شد، این علائم ممکن است بطور ناگهانی و بدنبال وارد شدن یک ضربه به شانه مثل افتادن روی شانه بوجود آید و یا ممکن است بطور مزمن و در طی یک زمان طولانی تر ایجاد شود.

در پارگی روتاتور کاف معمولاً درد در جلوی شانه است و ممکن است به بازو تیر بکشد. در ابتدا درد ممکن است خفیف بوده و فقط در حین بالا بردن دست ایجاد شود ولی بتدریج بیشتر شده بطوریکه ممکن است درد در حین استراحت هم وجود داشته باشد و یا ممکن است شبها وقتی بیمار روی شانه مبتلا میخوابد ایجاد شود.

 

تشخیص پارگی تاندون شانه

درد شانه می تواند بدلیل مشکلات شانه یا خارج شانه ( از جمله بیماریهای گردن ، بیماریهای داخلی ، جراحی و قلبی ) باشد که معاینه  و ارزیابی شانه توسط متخصص ارتوپد شانه و متخصص فیزیوتراپیست به خوبی و تاحدود زیادی بین آنها افتراق می دهد. البته مطالعات تصویربرداری مثل عکس ساده ، ام آر آی ( MRI ) و … به تایید تشخیص کمک می کند. 

تصمیم به نوع درمان به عوامل بسیاری مثل شدت ناراحتی بیمار، اینکه بیمار تا چه حد فعالیت بدنی شدید دارد، وجود دیگر بیماریها و … وابسته است. درمان به دو روش غیر جراحی و جراحی انجام میشود.

درمان غیر جراحی

در نصف موارد پارگی روتاتور کاف، درمان های غیر جراحی میتواند علائم بیماری را بهبود دهد. درمان های غیر جراحی گرچه در بعضی موارد میتواند درد و دامنه حرکتی شانه را بهبود دهد ولی تاثیری روی ضعف عضلانی ناشی از بیماری ندارد، وسعت پارگی ممکن است به مرور زمان بیشتر شود و لازم است بیمار سطح فعالیت های بدنی خود را کاهش دهد.

مهمترین درمان های غیر جراحی عبارتند از :

  • کم کردن فعالیت هایی که در آن دست به بالای سر میرود
  • استراحت دادن به شانه با مدتی آویزان کردن دست به گردن
  • استفاده از داروهای ضد التهابی
  • بندرت تزریق کورتیکواستروئید در شانه به توسط متخصص ارتوپدی
  • فیزیوتراپی تخصصی شانه،  لیزر درمانی و مگنت تراپی برای کاهش درد و التهاب شانه و انجام ورزش هایی جهت تقویت عضلات شانه و افزایش دامنه حرکتی شانه

 پارگی روتاتور کاف در چه مواردی نیاز به عمل جراحی دارد؟

درمان جراحی معمولا در ۹۰-۸۰ موارد نتیجه مطلوب دارد. معمولا در موارد زیر پزشک جراح تصمیم به درمان جراحی میگیرد :

  • علائم بیماری به مدت طولانی ( حدود ۱۲-۶ ماه) وجود داشته باشد.
  • درمان های غیر جراحی نتواند درد را از بین ببرد.
  • اگر پارگی تازه بوجود آمده و درد بسیار شدید باشد.
  • اگر پارگی در شانه اندام غالب فردی است که خیلی فعال است.
  • اگر فرد اصرار به انجام ورزش و یا کاری دارد که در آن دست باید به بالای سر برود و قدرت زیادی هم داشته باشد.
  • اگر پارگی همراه با ضعف شدید عضلانی باشد.
  • اگر وسعت پارگی زیاد باشد.

 

آشنایی با انواع روش های جراحی شانه

به طور کلی جراحی کردن شانه به ۲ روش جراحی آرتروسکوپی و جراحی باز شانه صورت می گیرد.

  • روش جراحی آرتروسکوپی:   

در این روش عمل جراحی شانه پزشک ارتوپد، یک دستگاه بسیار نازک که شبیه به مداد است را با برش هایی کوچک در سطح شانه به داخل آن فرو می برد تا بتواند به کمک لنزها و دوربین های تعبیه شده بر روی آن مفصل های  داخل شانه را ببیند. لنزهایی که به کمک این دستگاه نازک وارد شانه بیمار شده است تصاویر را بر روی مانیتوری که روبروی پزشک قرار دارد، منتقل می کند و پزشک به کمک آن می تواند خیلی راحت مشکل بیمار را تشخیص دهد. این روش عمل جراحی به صورت سرپایی انجام می شود و کمترین میزان ممکن عوارض جانبی را دارد.

 

  • جراحی باز شانه: 

روش دیگری که برای جراحی شانه مورد استفاده قرار می گیرد، جراحی باز است. این روش جراحی ممکن است برای تعدادی از بیماران لازم و ضروری باشد و تشخیص بیماری آنها به کمک روش آرتروسکوپی امکان پذیر نباشد. روش جراحی باز در بسیاری از مواقع نتایج مطلوب تر و بهتری را برجای می گذارد. در این روش، در شانه بیمار برش های کوچکی به اندازه چند اینچ ایجاد می شود و جراح به کمک آکرومیون استخوان را حذف می کند. روش جراحی باز برای درمان پارگی های بزرگ و یا انتقال تاندون در مقایسه با روش جراحی آرتروسکوپی روش بهتر و کارآمدتری می باشد.

 

توانبخشی و فیزیوتراپی پس از جراحی شانه

عمل جراحی شانه و مراقبت های بعد از آن در کنار یکدیگر معنا پیدا می کنند  مراقبت های بعد از جراحی در بدست آوردن نتیجه درمانی خوب تاثیر فراوان دارند. بهترین جراحی بدون رعایت مراقبت های بعد از آن بی ارزش است.  یکی از مهترین مراقبت ها بعد از جراحی شانه فیزیوتراپی تخصصی شانه  بعد از عمل می باشد. اصولا یک هفته بعد از عمل جراحی شانه، شروع به فزیوتراپی خواهید کرد.

 

 

 

فیزیوتراپی جراحی شانه عبارتند از:

استفاده از کمپرس یخ:

  • ممکن است لازم باشد برای کاهش درد پس از عمل از کمپرس یخ استفاده نمایید. کمپرس یخ را بصورت تناوبی روی شانه آسیب دیده به مدت 10 دقیقه استفاده نمایید. دقت کنید که کمپرس یخ را به هیچ وجه بصورت مستقیم روی پوست قرار ندهید. کمپرس یخ یک روش طبیعی است که به کاهش درد پس از عمل کمک زیادی می نماید. در مورد انجام کمپرس یخ از فیزیوتراپیست خود مشورت بگیرید.

 

استفاده از آویز گردن و تمرینات ورزشی :

  • سعی کنید وزن خود را روی بازوی آسیب دیده نیندازید. همچنین سعی کنید به هیچ وجه بر شانه جراحی شده تکیه نداده و هیچ وسیله ای را با آن نگه ندارید. یمار میتواند هر روز سه بارقسمت اسلینگ آن را باز کند و حرکت آرنج مچ دست و دست را انجام دهد.

ورز شهای زیر با نظارت فیزیوتراپیست برای شانه جراحی شده توصیه می شود.

نکاتی که باید در انجام ورزش ها به آن دقت شود:

  • ۲ تا ۴ هفته اول ورزش ها به منظورجلوگیری از خشکی مفصل شانه و افزایش دامنه حرکتی شانه است و پس از آن در هفته های ۴تا ۸( بسته به وضعیت بیمار) ورزش های قدرتی و تقویتی زیر نظر فیزیوتراپیست انجام می شود.
  • فیزیوتراپیست تمریناتی را مناسب با وضعیت شما پیشنهاد می کند، لذا به هیچ وجه شانه را فراتر از تمرینات موجود در برنامه حرکت ندهید.
  • پیشنهاد می شود این تمرینات حداقل 20 تا 30 دقیقه 2تا 3 بار در روز انجام شود. برنامه ها راحت در نظر گرفته شده اند تا شما به راحتی بتوانید آن ها را اجرا کنید.میزان کم تمرینات کارساز نیست. چنانچه درد شدید داشتید تمرین را قطع کرده و به پزشک معالجتان مراجعه کنید. چنانچه تعداد تمرین را بالا بردید و با درد مواجه شدید از تمرین کردن دست بردارید، تا زمانیکه درد برطرف شود.

-تمرین پاندولی

مانند شکل ، با دست غیر درگیر به میز تکیه دهید. اجازه دهید بازوی مورد نظر به صورت کاملا آزاد و ریلکس ، آویزان باشد. حالا مانند شکل با حرکت بالا تنه ، بازوی مورد نظر را به صورت دورانی یا به صورت خط افقی و یا به صورت خط عمدی ، مثل پاندول ساعت تاب دهید.تمرین را ۳ ست ۱۰ تایی و یک بار در روز انجام دهید. بین ست ها ۱ دقیقه استراحت کنید.

 

 

 

بالا آوردن دست از جلو در حالت خوابیده ، توسط دست مقابل

به پشت بخوابید مچ دست مورد نظر را با دست دیگر بگیرید. حالا به آرامی بازو را تا حد ممکن از جلو بالا
ببرید
. سپس به موقعیت اول برگردید و تکرار کنید.

تمرین را ۳ ست ۳۰ تایی و سه بار در روز انجام دهید. بین ست ها ۱ دقیقه استراحت کنید.

 

 

بالا بردن دست از جلوی بدن توسط شخصی دیگر در حالت خوابیده

به پشت بخوابید ، بازو ها را در کنار بدن نگه دارید . شخصی مچ شما را یک دست و آرنج را با دست دیگر بگیرید. حالا مانند شکل ، به آرامی بازو را تا حد ممکن به سمت بالا و پایین حرکت دهید.

نکته : شخص باید در انتهای رنج حرکتی ، از فشار زیاد خودداری نماید و دست شما را محکم و در عین حال نرم نگه دارد.

تمرین را ۳ ست ۳۰ تایی و سه بار در روز انجام دهید. بین ست ها ۱ دقیقه استراحت کنید

 

 

 

چرخش غیر فعال شانه

انجام چرخش خارجی شانه بصورت غیر فعال با استفاده از عصا تا حد ۴۵ درجه.دقت شود اگر پارگی وسیع بوده و یا پارگی  ساب اسکاپولاریس داشته است باید چرخش خارجی غیر فعال از صفر درجه بیشتر نشود.

 

 

افزایش دامنه  بالا بردن دست با کمک میز

 در مواردی که ریسک فاکتور خشکی شانه زیاد است حرکت بالابردن شانه از روبرو به صورت قراردادن دست بر روی میز و کشیدن تنه به جلو روی میز انجام شود.

 

 

راه بردن دست با انگشتان بر روی دیوار

آرنج را صاف کرده و نوک انگشتان را روی لبه در یا دیوار بگذارید. حال با کمک انگشتانتان دست را روی لبه در یا دیوار تا جایی که ممکن است بالا ببرید. همانجا 10 ثانیه مکث کنید. این کار را 3بار تکرار کنید.

 

 

 

 

فاز دوم ورزش ها ( ورزش های تقویتی)

بعد از آنکه ۴ هفته از جراحی شانه شما گذشت و دامنه حرکتی مطلوبی در شانه حاصل شد، می توانید  ورزش های تقویتی را  با نظارت فیزیوتراپیست خود و  با استفاده از دمبل و کش های مخصوص شروع کنید. البته این ورزش ها زمانی انجام می شوند که درد شما از بین رفته است و شما به طور کامل از پس کار های روزمره خود بر می آیید. به یاد داشته باشید که هنوز هرگز نباید از اشیاء سنگین بلند کنید و یا دست خود را خیلی بالا ببرید.

بعد از آنکه ۶- ۸ هفته از عمل جراحی شما گذشت تمرینات تقویتی شما ادامه دارد و اصولا گسترش می یابد، در این مرحله اصولا شما روی بالا بردن دستان خود و بلند کردن اشیاء نسبتا سنگین کار می کنید و به یاد داشته باشید که این مرحله اصولا مدت ها به طول می انجامد.

——————————————————————————————————————

کلینیک تخصصی فیزیوتراپی دکتر سلیمانی فر

شماره تماس : 09371717959 02632707089

——————————————————————————————————————-


پاسخ دادن

آدرس ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای ضروری نشانه گذاری شده اند *


کلیه حقوق این سایت برای دکتر سلیمانی فر محفوظ می باشد